شهر باستانی پرگامون در ازمیر
به روز رسانی در13 May 2025
3 دقیقه
شهر باستانی و موزه پرگامون در ازمیر، از جاذبههای معروف گردشگری در سفر به ازمیر ترکیه است. موزه پرگامون، از بهترین مکانها برای بازدید در ازمیر میباشد.
«شهر باستانی پرگامون (Pergamon Antik Kenti)» یا «موزه پرگامون (Bergama Müzesi)» در فاصله 80 کیلومتری از مرکز شهر «ازمیر (İzmir)» و ناحیه شمالی این استان، از شهرهای تاریخی یونان در ترکیه امروزی است. این شهر تاریخی که جزو میراث جهانی یونسکو میباشد، حدود 26 کیلومتر از سواحل دریای اژه فاصله داشته و بر روی تپهای بلند است؛ قدمت شهر پرگامون، به قرن 7 پیش از میلاد بازگشته و بهواسطه تعدد آثار تاریخی و باستانی خود، از محبوبترین مناطق گردشگری ترکیه و ازمیر میباشد.
تسلط حکومت های مختلف طی سالیان متمادی و تاثیرات مهمی که پرگامون به لحاظ: تجاری، سیاسی، علمی، فرهنگی و مذهبی، از دوران باستان بر منطقه و شهرهای اطراف خود داشته، باعث شده یکی از تاثیرگذارترین شهرهای دوران خود باشد. امروزه شهر پرگامون با وجود ویرانه های و بقایایی که از آن بجای مانده، هنوز محبوبیت خود را در قالب یکی از دیدنی ترین مناطق گردشگری ترکیه، حفظ کرده و علاوه بر میزبانی باستان شناسان و مورخان، هرساله شاهد حضور گردشگران داخلی و خارجی زیادی جهت بازدید از شگفتی های آن، می باشد.
گفتنی است، شهر پرگامون از محبوبترین مکانهای تاریخی ازمیر، با نامهای دیگری نیز شناخته میشود؛ برخی از این نامها که عبارتنداز: پرگاموم (Pergamum)، پرگاموس (Pergamos)، برگامون (Bergamon)، و برگاما (Bergama). توجه داشتهباشید، استفاده از نام «برگاما» برای این شهر، بهدلیل فاصله کم بین آنها میباشد.
شهر پرگامون در نزدیکی شهر جدید «برگاما»، از دیرباز شهرت خاصی داشته که برخی از آنها شامل بقایای مرکز پزشکی «آسکلپیون (Asclepion)» و اقامت «لیسیماخوس (Lysimachus)» از ژنرالهای اسکندر مقدونی در این شهر است. درهمینرابطه، برخی موزه برگامون را بهلحاظ ارزش تاریخی، با «شهر باستانی افسوس (Efes Antik Kenti)»، یکسان میدانند.
درحالتکلی، برای رفتن به موزه پرگامون از بهترین جاهای دیدنی ازمیر، باید از بزرگراه «چاناککاله (Çanakkale)» به «برگاما» رفته تا از آنجا به شهر پرگامو برسید؛ درعینحال، اگر میخواهید با مینیبوس به این جاذبه تاریخی بیایید، باید به «ترمینال اتوبوس بینشهری ازمیر (İzmir Şehirlerarası Otobüs Terminali – İZOTAŞ)» رفته و با مینیبوسهایی که هر 30 دقیقه به پرگامون ترکیه میآید، از این مکان بازدید کنید.
گفتنی است، یکی از روشهای آسان و کمهزینه برای تردد به اقصینقاط ازمیر و هر یک از جاهای دیدنی این شهر، اجاره خودرو در ازمیر است. با این روش، نهتنها میتوانید به مکانهای دلخواهتان بروید، بلکه لازم نیست منتظر اتوبوس یا مینیبوس بمانید یا کرایه بالایی به تاکسیها بپردازید.
پیش از هرچیز، باید اشاره داشت خرید بلیط هواپیما به ازمیر، سریعترین راه آمدن به این شهر ساحلی از طریق «فرودگاه عدنان مندرس (Adnan Menderes Havalimanı)» میباشد. در چنین شرایطی، بهدلیل آبوهوای گرم و معتدل مدیترانهای در ازمیر، سفر به آن در هر فصلی مزایای خود را دارد. از اینرو، بازدید از شهر پرگامو در بهار و پاییز بهخاطر خنک بود هوا، بسیار ایدهآلتر است (اما در تابستان تعداد گردشگران بیشتر میباشد).
توجه داشتهباشید، بازدید از موزه پرگامون ازمیر از اوایل آوریل تا اوایل اکتبر (12 فروردین تا 9 مهر)، از 08:30 صبح تا 06:45 بعد از ظهر امکانپذیر میباشد؛ همچنین، گردشگران میتوانند از اوایل اکتبر تا اوایل آوریل (9 مهر تا 12 فروردین)، نیز از 10:00 صبح تا 04:00 بعد از ظهر، از این مکان بازدید کنند (شهر پرگامو در آخر هفتهها تعطیل است).
درحالتکلی، پرگامون در ترکیه بهواسطه رونقی که از دوران باستان داشته، همواره مورد توجه حکومتهای مختلف بودهاست. در همین راستا، میتوان دورهای مختلف تاریخی در برگاما ترکیه را بدینشرح است:
متاسفانه جز برخی روایات نامعتبر، اطلاع چندانی از تاریخ و نحوه تشکیل شهر پرگامون در دست نیست؛ بنابر گفته برخی مورخان، این شهر توسط «پرگاموس (Pergamos)» از فروانروایان آن زمان یونان باستان، تاسیس شدهاست. این درحالی است که برخی روایات، از «هرکول/ هراکلس (Hercules/ Heracles)» بهعنوان پایهگذار پرگامون، نام میبرند.
گفته میشود، از پرگامون برای اولینبار، در متنی تحتعنوان «لشکرکشی کوروش کبیر (Great Cyrus's Campaign)» یا «بازگشت ده هزار نفر (The Return of Ten Thousand)» توسط «گزنفون (Xenophon)»، اشاره شدهاست؛ بر این اساس باتوجهبه یافتههای باستانشناسان، تاریخ تاسیس پرگامون به 3000 سال پیش از میلاد برمیگردد (تقریبا مصادف با «عصر مفرغ/ برنز (Bronze Age)»).
در سال 334 قبل میلاد، پرگامون بهتصرف «اسکندر مقدونی (Alexander III of Macedon)»، درآمد؛ پس از مرگ وی نیز در 301 پیش از میلاد، موزه پرگامون جزو قلمرو «لیزیماخوس/ لیسیماخوس (Lysimachus)»، از فرماندهان اسکندر گردید. پس از مرگ لیسیماخوس در تلاش برای فتح آسیایصغیر نیز، «آتالید (Attalid)» از دیگر فرماندهان ارتش اسکندر، بر این منطقه حکمراند.
توجه داشتهباشید، اگر قصد سفر با تور به ازمیر را دارید، حتما از آژانس مسافر تی درباره برنامه آن برای بازدید از موزه پرگامون بپرسید.
طی سالهای بعد و در زمان امپراتوری روم (133 پیش از میلاد)، این شهر تبدیل به مرکز رومشرقی در آسیا و مشهور به «نئوکور یا نگهبان مقدسات (Neocore or Guardian of the Sacred)» شد؛ از جمله تاثیرات رومیان در این شهر را میتوان در حوزههای علوم مختلف، تجارت، معماری، بهداشت، ادبیات و هنر، برشمرد.
پس از سقوط امپراتوری روم، پرگامون تحت حاکمیت حکومت بیزانس درآمد و حتی تا اوایل قرن 14 که شاهد آغاز امپراتوری عثمانی بود؛ طی سالهای بعد و در دورههای پایانی امپراتوری عثمانی، این شهر رفتهرفته کمجمعیت و صرفا بهعنوان موزه پرگامون شناختهشد؛ از سوی دیگر، تاسیس شهر برگاما در نزدیکی آن که مدرنتر و متناسب با شرایط عصر جدید بود، باعث شد خالی از سکنه شود.
در رابطه با آثار بجامانده در موزه پرگامون، برخی همچنان دستنخورده و برخی دیگر تنها بقایایی از آنها بجامانده است. مهمترین جاذبههای گردشگری پرگامون عبارتنداز:
آنچه بنای «آکروپلیس (Acropolis)» از بناهای همنام و همعصر خود متمایز میکند، کاربری سهگانه آن بهعنوان: معبد، آمفیتئاتر و کتابخانه، میباشد. همچنین، باید درنظر داشت امروزه بیشتر آثار مربوط به این معبد در «موزه پرگامون برلین» میباشد. گفتنی است، برخی پرگامون را با «شهر باستانی آگورا در ازمیر (İzmir'deki Antik Agora)» مقایسه میکنند.
«مرکز درمانی آسکلپیوس (Asclepius Tıp Merkezi)» از مهمترین مرکز پزشکی دوران باستان، از درمانهای جایگزین برای شفای بیماران استفاده میکردهاست؛ این مکان که با نام «مرکز درمانی آسکلپیون (Asclepion)» نیز شناختهمیشود، تشخیص بیماریها اغلب از رویاها ناشی میشدند. روشهای درمانی در این مرکز عبارتند بودند از: استحمام یا نوشیدن از آب چشمههای مقدس، ماساژ، حمام گِل و استفاده از گیاهان و انواع مرهمها.
«معبد زئوس (Zeus Tapınağı)» در بین سالهای 197-159 پیش از میلاد و بهمناسبت پیروزی «آتالوس دوم (Attalos II)» بر «گالاتیان (Galatians)» و در دوره «یومنس دوم (Eumenes II)»، ساختهشد. درهمینرابطه، «اِل. آمپلیوس (L. Ampelius)»، نویسنده معروف رومی، در کتاب «عجایب جهان (Wonders of the World)»، درباره این محراب در موزه پرگامون نوشتهاست: ”اسب مرمری غولپیکری در پرگامون وجود دارد که چهلپا ارتفاع داشته و با نقوش برجستهای، تزئین و بیانگر نبرد بین خدایان و تایتانهاست."
دیوارههای معبد زئوس مملو از نقوشی با موضوعات اساطیری و نقش برجستههای غولآسا، میباشد. جالب است بدانید، در ترکیه غارهایی منتسب به زئوس وجود دارند که از معروفترین آنها «غار زئوس در کوش آداسی (Kuşadası Zeus Mağarası)» است.
«معبد آتنا (Athena Tapınağı)» در بخش فوقانی ساختمان آمفیتئاتر دارای ستونهایی به ابعاد 6×10 متر است. همچنین، وجود یک کتیبه که بر روی بخش از یک ستونی حکاکی شده، حاوی این مطلب است: "آه! ای الههای که از «تریتون (Triton)» متولد شده، این مکان را پسر «آرتمو (Artemo)» برای شما بنا کردهاست." در قرن 4 پس از میلاد و در دوره حاکمیت بیزانس، به دستور پادشاه آن دوران، کلیسایی در همان محل معبد ساختهشد.
«معبد تراژان (Trajan Tapınağı)» بهیاد «تراژان (Trajan)» از امپراتوران روم در بالاترین تراس آکروپلیس در ابعاد 68x58 متر، ساخته شدهاست. سه طرف این معبد را ایوانهایی احاطه کرده و مجسمههای مرمری غول پیکری از تراژان و هادریان، در داخل معبد قرار دارند.
«معبد دیونیسوس (Dionysos Tapınağı)» در قرن دوم پس از میلاد بهگونهای ساختهشد که دید کامل به اطراف داشتهباشد. خوشبختانه، این معبد بهخوبی حفظ شده و نهتنها بر درک هنری رومی تاثیر گذاشت، بلکه تاثیراتی بر معماری باروک اروپایی نیز داشتهاست. توجه داشتهباشید، یکی از روشهای ساده برای آمدن به موزه پرگامون، «اجاره خودرو با راننده (ترانسفر)» میباشد.
از دیگر بنای مهم موزه پرگامون، کلیسای سرخ میباشد که پیشتر «معبد سراپیس (Serapis Tapınağ)» برای یکی از خدایان مصر بودهاست. این بنا، متشکل از ساختمان اصلی و دو برج بوده و حفرهای در مرکز تریبون وجود دارد که فردی درون آن میرفت تا زائران تصور کنند «سراپیس» با آنها حرف میزند.
با رسمی شدن دین مسحیت، این معبد به یکی از 7 کلیسای اشاره شده در کتاب «مکاشفه در انجیل» تبدیل گردید؛ پس از آن نیز، با نام «بازیلیکای سرخ (Kızıl Bazilika)» معروف گردید.
«کتابخانه پرگامون (Pergamon Library)» بهعنوان دومین کتابخانه بزرگ دوران باستان پس از کتابخانه اسکندریه، در بخش شمالی محوطه معبد آتنا قرار دارد. این کتابخانه در قرن دوم پیش از میلاد و بهدستور «آتالوس اول (Attalos I)» ساخته و با مجسمههای معروف زیر تزئین شدهاست:
«هرودوت تاریخنگار هالیکارناسوس (Herodotus from Halicarnassus)» سافو شاعر زن از لسبوس (Sappho from Lesbos)، آپولونیوس از دانشمندان آن دوران (Apollonius)، کریتس و ایرودیکوس از نساجان معروف آن دوران (Krates and Irodikos)، تیموتئوس نوازنده اهل میلتوس (Timotheus from Miletus)، و مجسمه الهه آتنا.
شاید بتوان بناها یا مکانهای مهمی مانند «میدان عمومی آگورا (Agora Halk Meydanı)» در موزه پرگامون را یکی از اصلیترین مشخصههای شهرسازی و معماری یونان باستان دانست. میدان آگورا در پرگامون، پایینتر از معبد زئوس ساختهداشته و به «هرمس (Hermes)» خدای تجارت و بازرگان، تقدیم شدهاست.
یکی دیگر از جاذبههای تاریخی پرگامون که جنبه فرهنگی نیز دارد، «سالنهای ورزشی پرگامون (Pergamon Gymnasiums)» میباشد؛ این مجموعه که درحقیقت شامل سه سالن ورزشی پر زرقوبرق در سه تراس و طبقه مجزا میگردد، هر بخش آن مختص افراد مشخصی بودهاست. بر این اساس، تراسهای پایینی برای کودکان، تراسهای میانی برای جوانان، و تراس بالایی برای بزرگسالان بودهاست.
همانگونه که پیشتر اشاره شد، موزه پرگامون بهواسطه دورههای مختلف تاریخی، حکومتهای فراوانی را شاهد بوده که موجب رونق و شکوه ان شدهاند؛ از بارزترین آثار چنین دورههایی، میتوان به بقایای «کاخهای پرگامون (Bergama Sarayları)» در سمت شرقی کتابخانه و اطراف معبد آتنا اشاره داشت.
یکی از بارزترین بناهای یونان و روم باستان با کاربریهای فرهنگی، ورزشی، مذهبی و حتی سیاسی داشته، آمفیتئاترهای بزرگ میباشد؛ از اینرو، وجود «آمفیتئاتر پرگامون (Bergama Amfi Tiyatrosu)» بهواسطه قدمت و تاریخچه پرشکوهش، یکی از زیباترین آثار معماری آن دوره است. این آمفیتئاتر با گنجایش حدود 10 هزار نفر، یکی از بزرگترین آمفیتئاترهای آناتولیغربی، بهواسطه صحنه چوبی آن و قابلیت جابجا شدن، منحصربهفرد میباشد.
سفر و رزرو هتل در ازمیر بویژه برای کسانی که قصد بازدید از موزه پرگامون را دارند، اقدامی بدوندغدغه و آسان میباشد. درعینحال، گردشگران میتوانند اقدام به رزرو هتل در برگاما ترکیه بهدلیل نزدیکی به این شهر باستانی کنند؛ از اینرو، بهترین و نزدیکترین اقامتگاه به شهر پرگامو، عبارتنداز:
همچنین، میتوانید با اجاره خانه مبله در ازمیر، اقامت کمهزینه و لذتبخشی را برای خود و همراهانتان فراهم کنید. این خانهها، مناسب برای اقامتهای طولانی مدت و با همراهان زیاد بوده و حریمخصوصی و فضای اختصاصی بیشتری نیز دارند؛ درعینحال، بهدلیل بهرهمندی از امکانات یک خانه مجهز و کامل، اقامت در آنها همانند رزرو اتاق در یک هتل لوکس میباشد.
علاوهبر مکانهای ذکر شده در پرگامون، میتوانید از دیگر جاذبههای تاریخی نزدیک آن نیز دیدن کنید که عبارتنداز:
باتوجه به آنچه تاکنون گفته شد، مطمئنا شما هم با آمدن به موزه پرگامون، تجربه سفری فراموش نشدنی را در سفر به ازمیر خواهید داشت؛ شهر پرگامو، از مهمترین جاهای دیدنی ازمیر بوده و میتواند سفر شما را بسیار پربارتر و لذتبخشتر کند.
بهترین زمان برای بازدید از پرگامون چه موقع است؟
بهترین زمان برای بازدید از پرگامون در فصلهای بهار و پاییز است. در این فصول هوا معتدل است و از شلوغی کمتری نسبت به تابستان برخوردار است.
چقدر وقت برای دیدن پرگامون لازم است؟
برای دیدن اصلیترین نقاط پرگامون حداقل 2 تا 4 ساعت زمان لازم است. البته این موضوع بسته به علاقه شما، می تواند کمتر یا بیشتر نیز گردد.
چند ساعت از ازمیر تا پرگامون فاصله دارد؟
حدودا 1 ساعت و نیم تا 2 ساعت فاصله زمانی با خودرو از مرکز ازمیر تا پرگامون وجود دارد.
آیا پرگامون برای خانوادهها و کودکان مناسب است؟
بله، پرگامون برای خانوادهها و کودکان مناسب است، اما به دلیل شیبهای تند در برخی نقاط مثل تئاتر و آکروپول، بهتر است از وسایل جانبی مثل کفشهای مناسب و قدمهای احتیاطی استفاده شود. همچنین مراکز خدماتی و استراحتی در محل وجود دارد.
آیا پرگامون برای تورهای گروهی مناسب است؟
بله، پرگامون یکی از مقاصد محبوب در تورهای گروهی ازمیر است و خدمات گستردهای برای گروهها فراهم میکند.
آیا پرگامون برای عکاسی مناسب است؟
بله بسیار مناسب! بافت تاریخی، شیب کوهستانی و دیدنیهای منحصربهفرد آن فرصتهای عکاسی فوقالعادهای فراهم میکند.