مساجد تاریخی و دیدنی آماسیا

شهر تاریخی آماسیا (Amasya)، در حاشیه دریای سیاه در شمال ترکیه، شهرت زیادی به لحاظ تعدد جاذبه های تاریخی و طبیعی دارد.

مسجد بورمالی مناره و آرامگاه جومودار (Burmalı Minare Camisi ve Cumudar Türbesi)

آنچه از کتیبه قوسی شکل درب مسجد برمی آید، این مسجد در سال 1242 توسط دو برادر ساخته می شود که «سعید فرخ (یکی از این دو برادر)»، به عنوان «نجم الدین فرخ بی» وزیر «قیاس الدین کیخسروی دوم» از پادشاهان سلجوقی شده و «یوسف فرحر (برادر دیگر)»، خزنه دار می گردد.

مسجد مَرزیفون کارا مصطفی پاشا (Merzifon Kara Mustafa Paşa Camisi)

این مسجد که در سال 1666 توسط «کارا مصطفی پاشا» ساخته شده، دیوارهای بیرونی و مستطیل شکل مسجد، همگی از سنگ های تراش خورده ساخته شده اند. محل عبادت نیز با گنبد بزرگی پوشانده و بخش داخلی گنبد با قلم کاری های منحصر به قرن 19 تزئین شده است.

مسجد چیله خانه (Çilehane Camisi)

این مسجد در سال 1413 توسط «یعقوب پاشا» که یکی از امیران «محمد چِلِبی» بوده، ساخته شده است. بنایی که امروزه به عنوان مسجد مورد استفاده قرار می گیرد، در اصل یک خلوتگاه درویشی است (خود مسجد و خلوتگاه، هر دو زیر یک گنبد بزرگ جای دارند). در ضلع غربی ورودی غربی ساختمان، بنایی وجود دارد که گمان می رود مقبره باشد.

مدرسه آبی (Gök Medrese)

مدرسه آبی که به شکل سازه ای سربسته و متشکل از: مسجد، مدرسه و مقبره می باشد، در سال 1267 به دستور «سیف الدین تورومتای» فرماندار آماسیا، ساخته شده است. فرض بر این است با توجه به آجرهای لعاب دار آبی رنگ روی لبه مقبره هشت ضلعی، نام آن را «مدرسه آبی (Gök Medrese - Gök: آبی)»، گذاشته اند. 

دیوارهای ضخیم و مستطیل شکل بنا که از آن به عنوان مسجد و مدرسه استفاده می شود، از سنگ های تراش خورده ساخته و پنجره های دو طرف درب اصلی که با نقوش هندسی تزئین شده اند، در زمره زیباترین نمونه های دوره سلجوقی می باشند. خود درب نیز با چوبکاری رویش، نمونه زیبای دیگری است که توجه بازدیدکنندگان را به سوی خود جلب می نماید. این مقبره با معماری و تزئینات خود یکی از زیباترین نمونه های هنر سلجوقی است.

مدرسه دینی کاپی آغاسی (Kapı Ağası (Büyük Ağa)، Medresesi)

مدرسه دینی کاپی آغاسی (بویوک آقا)، در سال 1488 توسط «کاپی آغاسی» و به دستور «حسین آقای سلطان بایزید دوم» ساخته شده است. طرح کلی این سازه که با ساختار مدرسه های قدیمی عثمانی تفاوت زیادی دارد و برای اولین بار در چنین بنایی بکار رفته، دارای طرح هشت ضلعی است که بیشتر در مقبره های یادبود سلجوقی دیده می شود. ورودی مدرسه بواسطه درِ بزرگ قوسی شکل در ضلع شمال غربی سازه امکان پذیر بوده و کل این بنای طاقی شکل که به سبک طاق بورسا ساخته شده، موجب گردیده بیشتر جلوه زیبایی پیدا کند. در ضلع جنوبی مدرسه، كلاسی وجود دارد كه با گنبدی بزرگتر و بالاتر از اتاق های دانش آموزان پوشانده و از آن به عنوان مسجد نیز استفاده می شود. این مدرسه به عنوان محل ارائه بالاترین سطح تحصیلات در آماسیا، شناخته می شده است.

مجتمع بایزید دوم (II. Bayezid Külliyes)

مجتمع بایزید دوم که بین سال های 1481-1486 به دستور «شاهزاده احمد» فرماندار آماسیا و به نام پدرش سلطان بایزید دوم ساخته شده، معمار آن «شمس الدین احمد» می باشد؛ این بنا به صورت مجموعه ای متشکل از: یک مسجد، مدرسه دینی، عمارت و شادروان (نوعی چشمه)، ساخته شده است.

مجتمع کوچوک آقا (Küçük Ağa Külliyesi)

این مسجد که در سال 1495 به دستور رئیس حرمسرای بایزید دوم ساخته شده، متشکل از: یک مدرسه دینی، مدرسه ابتدایی و مقبره، می باشد. مجتمع کوچک آقا که به دلیل واقع شدن در محله «شاملار»، به «مسجد شاملار» نیز شهرت دارد،. گاها با نام «مسجد آیاس آقا» هم شناخته می شود. دیوارهای این مسجد، مربعی شکل و طاق گنبدی، از سنگریزه ساخته شده است. همچنین، این مدرسه شامل اتاق هایی است که حیاط شمال مسجد را از سه طرف احاطه کرده و یکی از مجموعه های قدیمی عثمانی به شکل حرف U می باشد.

 در این مدرسه، کلاسی وجود نداشته و در انتهای شرقی و انتهای اتاق های دانش آموزان، بخشی که کمی وسیع تر بنا شده، امروزه به عنوان کتابخانه کاربری دارد. در گورستانِ باغ مسجد، هشت مقبره به چشم می خورد که خیلی ساده ساخته و بیشتر آنها به مرور زمان آسیب دیده اند. برخی از مقبره های بدون کتیبه، با نقش های هندسی، شکل های گل و شمشیر تزئین شده اند.

سایر جاذبه ها و مکان های دیدنی آماسیا

آنچه موجب برتری آماسیا نسبت به سایر منطق ترکیه، بویژه در حوزه گردشگری شده، تعدد جاذبه ها و مکان های دیدنی آن می باشد. از این رو، اگر تمایل دارید فقط در شهر مانده با تاریخ و اسرار آماسیا اشنا شوید، بهترین گزینه برای شما، بازدید از موزه هایی مانند: موزه باستان شناسی آماسیا، موزه تاریخ پزشکی و جراحی شراف الدین سابانجی اوغلو، موزه شاهزاده ها، موزه مبارزه ملی و مرکز کنگره و موزه ماکت، می باشد.

از جاذبه های طبیعی آماسیا می توان به مواردی چون: دریاچه بورآبای، دریاچه سد یِدی کر و بهشت پرندگان یِدی کوعلار، کانال آب فرهاد و غار آیینه ای، اشاره داشت. جاذبه های تاریخی آماسیا نیز عبارتند از: قلعه آماسیا، کاخ دختران، عمارت هازِرانلار، خانه های یالی بویو، آرامگاه تُورومتای، مقبره های سنگی پادشاه، کاروانسرای سنگی آماسیا، پل آلچاک، پل های ماگدینوس و هِلكوس، پل دولت و پل کونچ، اشاره داشت.