نوروز در ترکیه
به روز رسانی در14 May 2025
2 دقیقه
نوروز، جشن آغاز بهار که ریشه در فرهنگ و تاریخ ایران باستان دارد، در بسیاری از مناطق ترکیه نیز با شور و شوق فراوانی جشن گرفته میشود. نوروز در ترکیه، با پوشیدن لباسهای سنتی، آتش بازی، اجرای موسیقی و رقصهای سنتی، جشن گفته میشود. نوروز ترکیه نمادی از صلح، دوستی و همزیستی مسالمتآمیز میان اقوام و فرهنگهای مختلف به شمار میآید.
نوروز (Nevruz/Nowruz)، برابر با 21 مارس (22 مارس در سالهای کبیسه)، به عنوان منادی بهار و بیداری طبیعت شناخته شده و با قدمت 5 هزار ساله، از کهنترین اعیاد جهان میباشد. این جشن باستانی که توسط بسیاری از مردم در آسیای مرکزی و برخی کشورهای حوزه بالکان جشن گرفته میشود، مصادف با قرار گرفتن زمین در موقعیت اعتدال بهاری در نیمکره شمالی است. بدین ترتیب، هوا در این بخش از زمین شروع به گرم شدن کرده و میتوان شاهد سرسبز شدن زمینها و شکوفه زدن درختان بود؛ به تعبیر برخی، نوروز به عنوان روز رستاخیز و خلق دوباره زمین تلقی میشود.
از دیگر نکات جالب در این رابطه، رایج بودن عقاید مختلفی مانند، آفریده شدن جهان در این روز توسط خداوند یا خلقت اولین انسان میباشد؛ همچنین، برخی بر این باورند نوروز برابر است با روزی که حضرت نوح پس از سیل، برای اولین بار پای خود را روی زمین گذاشت و حتی در عقاید علویان و بکتاشیان، این روز به عنوان میلاد حضرت علی (ع)، شناخته میشود.
نوروز در ترکیه یکی از جشنهای باستانی و نمادهای فرهنگی است که با فراوانی، باروری، عشق و دوستی پیوند خورده است. اگر قصد سفر به ترکیه را دارید، این کشور در ایام نوروز با جشنهای خاص، آیینهای باستانی و مراسمی پرشور میزبان شما خواهد بود. این جشن که ریشه در فرهنگ ایرانی و اقوام آسیای مرکزی دارد، توسط ایرانیان، تاجیکیان، ترکهای آسیای مرکزی، آذریها، قزاقها، قرقیزها، ترکمنها و ازبکها از دیرباز تا امروز زنده نگه داشته شده است.
نوروز در ترکیه با نامهای مختلفی شناخته میشود که هر کدام بازتابی از تاریخ و فرهنگ این سرزمین است. از جمله این نامها میتوان به ینی گون (Yeni Gün) بهمعنای روز نو، سلطان نوروز، ناوریز که در میان ترکهای آسیای مرکزی رایج است، 9 مارت (Mart Dokuzu) و چیل پازی، اشاره کرد.
نوروز در ترکیه فرصتی است برای تجدید روابط خانوادگی و دوستانه، پاکسازی روح و خانه، و استقبال از سالی پر از برکت و خوشبختی. این روز خاص با آیینهایی مانند روشن کردن آتش، موسیقی محلی، رقصهای فولکلور، پوشیدن لباسهای سنتی و پذیرایی با غذاهای مخصوص گرامی داشته میشود.
بر اساس آنچه گفته شد، جاذبههای گردشگری ترکیه در بهار، تنها به طبیعت زیبا و شکوفههای رنگارنگ محدود نمیشود، بلکه جشنها و آیینهای خاصی نیز در این کشور برگزار میشود؛ یکی از این رویدادها، جشن گرفتن عید نوروز در ترکیه است.
نوروز ترکیه به عنوان اولین روز فصل بهار، در بسیاری از شهرها و روستاها، با باورها و آداب و رسوم مختلفی جشن گرفته میشود؛ به عنوان مثال، در استانهای قاضی آنتپ، آغری، گیره سون (Giresun)، ادیرنه، کیرکلارلی (Kirklareli)، و برخی روستاها مانند مالاتیا. همچنین، در شهرهای بزرگی مانند آنکارا، مراسمی در این رابطه توسط وزارت فرهنگ و گردشگری و سازمان بین المللی ترکیه، در پارک جوانان این شهر همراه با اجرای نمایش و کنسرتهای موسیقی، برگزار میشود.
در حالت کلی، آیینهای مشترکی برای جشن نوروز در ترکیه وجود دارد، اما این مراسم در مناطق گوناگون، همراه با آداب و رسوم رایج در آن منطقه جشن گرفته میشود. برهمین اساس، بارزترین آیین نوروز که در اکثر مناطق از جمله ترکیه انجام میشود، روشن کردن آتش و پریدن از روی آن است؛ زیرا این اعتقاد وجود دارد که آتش، پاککننده بوده و بیماریها و بدیها را دور میکند. همچنین، رنگ کردن تخممرغ و تمیز کردن خانهها و بازدید از اقوام و دوستان از دیگر رسوم رایج نوروز ترکیه میباشند.
علاوه بر اینها، در شهرهای مختلف ترکیه رسوم جالبی در این روز وجود دارند که از مشهورترین آنها، میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
· نوروز در قاضی آنتپ: با نام «سلطان نوروز» شناخته شده و بر اساس باور عامیانه، نام دختری زیباست که روز آخر اسفند، از غرب به شرق مهاجرت میکند. برخی دیگر نیز، او را یک درویش میدانند که مانند یک پرنده پرواز کرده و آرزوی تمام کسانی که در این زمان، بیدار باشند را برآورده میکند.
· نوروز در آغری: بدین صورت است که جوانان پس از نیت و آرزو کردن، به پشت درها رفته و فالگوش میایستند و سپس نیت خود را بر اساس شنیدههایشان، تعبیر میکنند.
· نوروز در ادیرنه: مردم با آتش زدن حصیرهای قدیمی و خواندن وردهای نوروزی حین پریدن از روی آنها، پایان بدی و هر چیز ناخوشایند را اعلام میکنند.
· نوروز در روستاهای مالاتیا: این روز را به عنوان «عید پایان زمستان (Kiş Bitti Bayrami)» جشن میگیرند.
· نوروز در شهر کارس: پسران و دختران جوان در مکانهایی جمع و به دست پسربچه ای یک سطل آب میدهند. سپس، جوانان سوزن و نخهای رنگی را درون سطل آب میاندازند و معتقدند که صاحبان نخ پیچیده به هم، با هم ازدواج خواهند کرد.
· نوروز در تونجلی: مردان مادهای سیاه بر روی پیشانی خود مالیده و به چشمه آب میروند و پیشانی هر کس که در چشمه پاک شود، آرزوهایش برآورده خواهد شد.
· نوروز در گیره سون: مردم صبح زود بیرون رفته و از نهرها، آب آورده و روی حیوانات خود میپاشند تا باعث خیر و برکت شود.
علیرغم اینکه عید نوروز در ترکیه تعطیل رسمی نیست، اما فعالیتهای مختلفی در این روز در برخی از شهرهای آن انجام میشود. از این رو، مانند بسیاری از مناطقی که نوروز را جشن میگیرند، در برخی از شهرهای ترکیه نیز مردم در این روز به دیدار یکدیگر رفته و بهترینها را برای هم آرزو میکنند.
همچنین، پوشیدن لباسهای سنتی و خواندن شعر، نواختن موسیقی و انجام رقصهای محلی، از دیگر کارهایی است که مردم ترکیه برای جشن گرفتن این روز، انجام میدهند. در این روز، در پارکها نیز برای کودکان مراسم و مسابقات مختلفی مانند: نقاشی، شعر و آهنگ برگزار شده و به برگزیدگان جوایزی اهدا میشود.
نوروز در ترکیه همراه با غذاها و شیرینیهای مختلفی برگزار میشود که معروفترین آنها، عبارتند از: بورک اسفناج (Ispanakli Börek)، یوفکا، لبلبی/نخود برشته (Leblebi)، باقلوای ساری بورما (Sari Burma)، لوکوم و تخممرغهای رنگ شده با پوست پیاز.
همچنین، آبنبات مخصوصی به نام نوروزیه یا معجون عثمانلی که قدمتش به دوره عثمانی برمی گردد نیز، در این روز پخته میشود. در عین حال، سنت پخت سمنو که در ترکیه به آن «سمنی (Semeni)»، گفته میشود نیز از گذشته همچنان زنده نگه داشته شده و هنگام پخت آن، آرزوی سالی پربار و پر نعمت را برای مردم میکنند.
بطور معمول، آبوهوای ترکیه در نوروز بویژه در مناطق شرقی این کشور، کمی سردتر از نواحی غربی و همجوار با دریای مدیترانه بوده و ممکن است با بارش باران نیز همراه باشد. به همین سبب، در ایام نوروز، سفر به ترکیه که سرمای هوا نسبت به زمستان، بسیار کمتر شده است، ایده بسیار خوبی است.
اگر قصد دارید نوروزی متفاوت و پر از ماجراجویی را در ترکیه تجربه کنید، اجاره خودرو در ترکیه میتواند گزینهای عالی باشد. با داشتن یک خودروی شخصی، میتوانید به راحتی از شهرهای مختلف این کشور بازدید کرده و به مناطق کمتر شناخته شده، روستاهای زیبا و طبیعت بکر ترکیه سر بزنید. از جادههای ساحلی جذاب مدیترانهای گرفته تا مسیرهای کوهستانی شرق ترکیه، سفر با خودرو این امکان را به شما میدهد که نوروزی فراموشنشدنی و منحصربهفرد را در دل فرهنگ و طبیعت زیبای این کشور سپری کنید.