شهر باستانی سیده آنتالیا کجاست؟

شهر سیده آنتالیا، در سواحل جنوبی ترکیه در کنار دریای مدیترانه واقع شده که اغلب از آن با عنوان «ریویِرای ترکیه» یاد می شود و علاقه مندان به تاریخ معمولاً سیده را «شهر موزه» یا «موزه ای روباز از دوران باستان» می نامند، این شهر باستانی میان دو شهر آنتالیا و آلانیا قرار گرفته و بخش قدیمی آن در شبه جزیره ای کوچک واقع شده و این موقعیت جغرافیایی باعث می شود که هر سال هزاران نفر به این مکان سفر کنند. در ادامه با این شهر باستانی پررمز و راز و اطلاعاتی در مورد تاریخچه و معماری شهر سیده آنتالیا بیشتر آشنا خواهید شد.

شهر سیده کجاست؟

سیده  (Side)، تنها ۶۰ کیلومتر با شهر آنتالیا فاصله دارد. این منطقه در نزدیکی ماناوگات (Manavgat)  قرار گرفته که شهری با بازار معروف و همچنین ویرانه های باستانی اسپندوس در آنتالیا  (Aspendos) می باشد و بازدید از آن برای علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ، تجربه ای فراموش نشدنی خواهد بود.
سواحل سیده طولانی و شنی هستند و دریا در بخش نزدیک به ساحل، کم عمق و مناسب برای شناست، بنابراین فضایی کاملاً امن و مناسب برای خانواده ها و کودکان می باشد. بهترین زمان برای سفر به این منطقه از اردیبهشت تا شهریور است؛ هرچند در ماه های میانی تابستان، گرمای هوا ممکن است کمی آزاردهنده باشد. در سایر فصل ها، آب وهوا معمولاً معتدل و دلپذیرتر است.

دانستنی های جالب درباره شهر قدیمی سیده در ترکیه

·         آغاز تاریخ سیده به قرن ششم پیش از میلاد بازمی گردد.

·         نام «سیده» در زبان محلی به معنی «انار» است.

·         در دوران گذار از عصر باستان به دوران نو، سیده به بندری مشهور برای دزدان دریایی و تجارت برده تبدیل شده بود.

·         شهر و حکومت از اواخر قرن چهارم میلادی شروع به افول کرد.

·         در قرن دهم میلادی، سیده تقریباً به طور کامل متروکه شد و تا سال ۱۸۹۵، زمانی که پناهجویان ترک از جزیره کرت در آن ساکن شدند، به همان حال باقی ماند.

·         در اواخر قرن بیستم، سیده به مقصدی محبوب برای گردشگران بدل شد و اقامتگاه ها و هتل های بزرگی در اطراف آن ساخته شده است.

·         بسیاری از آثار باستانی در قدیمی ترین بخش شهر سیده در آنتالیا حفظ شده اند.

·         نقطه شاخص سیده، معبد آپولون است که درست در کنار دریا قرار دارد.

·         گفته می شود سیده بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال دارد.

·         سیده تفریحات دریایی فوق العاده ای دارد، مثلا می توانید غواصی کنید، قایق اجاره نمایید یا به یک سفر دریایی بروید.

·         از آثار باستانی جالب این منطقه، ویرانه های شهر اسپندوس و بازار ماناوگات است.

تاریخچه شهر سیده آنتالیا

سیده شهری با پیشینه ای کهن است که پیدایش آن به دوران پادشاهی باستانی لیدیه بازمی گردد که سرزمینی پررونق با زمین های حاصلخیز، رودخانه های متعدد و مسیرهای تجاری فعال بود. در همین دوران، مهاجران یونانی وارد منطقه شدند، شهر را بنیان نهادند و معبدی را به افتخار الهه آتنا ساختند.

با حمله لیدیه به امپراتوری ایران در قرن پنجم پیش از میلاد، این پادشاهی تضعیف شد و ابتدا تحت سلطه امپراتوری روم و سپس مصر درآمد. در ادامه، جنگ های مکرر و ناآرامی ها موجب کاهش اهمیت شهر شد و در قرن اول پیش از میلاد به پایگاه دزدان دریایی تبدیل شد. سپس با تسلط کامل رومیان، دوران حضور دزدان دریایی پایان یافت و سیده به مرکز تجارت برده تبدیل شد، به طوری که حتی بازرگانان محلی نیز به این تجارت روی آوردند.

شهر در این دوره رونق گرفت، ثروتمند شد و ساخت و سازهای گسترده ای انجام شد، با این حال در قرون بعد، جنگ ها، زمین لرزه ها و بلایای طبیعی، شهر را به نابودی کشاندند. تا قرن دهم میلادی، سیده تقریباً به طور کامل ویران و متروکه شده بود و تنها نشانه هایی از آن در افسانه ها و روایت های محلی باقی ماند.

سیده قدیم در دوران حکومت ترکیه و امروز

سیده تا سال ۱۸۹۵ متروکه و فراموش شده باقی ماند، تا آنکه این منطقه به سکونتگاه پناهجویان ترک تبدیل شد. طی چند دهه، سیده پیشرفت کرد و به شهری نسبتاً بزرگ بدل شد. متأسفانه، این مهاجران ویرانه های باستانی شهر را تخریب کردند تا از مصالح ساختمانی آن برای خود خانه بسازند. اما آن ها بعدها به این نتیجه رسیدند که خراب کردن دیوارهایی که قرن ها زیر خاک مدفون مانده اند، ارزشش را ندارد، در نتیجه باقیمانده های این شهر باستانی را با خاک پوشاندند و ساختمان هایی به سبک عثمانی بر روی آن ها ساختند. همین امر باعث شده که باستان شناسان امروزی بتوانند بقایای گرانبهای شهر باستانی سیده را کشف کنند.

امروزه، سیده شهری توریستی و شناخته شده است که هزاران گردشگر از سراسر جهان از آن بازدید می کنند. این شهر باستانی با خرابه های فراوان و جذابیت روستای عثمانی اش، چهره ای دل نشین و خاطره انگیز دارد.

عکس های شهر سیده آنتالیا از دید هوش مصنوعی

از هوش مصنوعی خواستیم شهر سیده در دوران اوج و شکوفایی اش را بازسازی کند و نتیجه تصاوییر زیر شد

شهر قدیمی سیده در ترکیه و جاذبه های آن

همان طور که در آغاز مقاله اشاره شد، سیده اغلب «شهر موزه» یا «موزه ای روباز از دوران باستان» نامیده می شود. وقتی در این منطقه قدم بزنید، به راحتی دلیل این لقب را درک خواهید کرد.

در هر سو که بنگرید، نشانه های سنگی از جهان باستان را می بینید که به سوی آسمان سر برافراشته اند. دیدن دروازه های باستانی، دیوارهای خانه های قدیمی، ستون ها و بقایای مجسمه ها در خیابان های سیده بسیار طبیعی است و در این منطقه، شما به معنای واقعی کلمه با تاریخ روبرو می شوید.

در ادامه، با جاهای دیدنی سیده آشنا می شوید:

1.      معبد آپولو، الهه آرتمیس و الهه آتنا در سیده باستانی

معبد آپولو در سیده آنتالیا، یکی از کامل ترین و باشکوه ترین معابد باقی مانده در سواحل آنتالیاست. از ساختار اصلی آن، 5 ستون بزرگ و بخش هایی از سقف هنوز پابرجاست. این معبد که در قرن دوم میلادی و به سبک کرنتی ساخته شده، در گذشته دارای ده ها ستون بوده و تصویر آن روی سکه های باستانی سیده نیز دیده می شود. آپولو در اسطوره های یونانی، خدای زیبایی، روشنایی و حامی هنرمندان و از الهه های الهام بخش آنان بوده است.

در کنار معبد آپولو، دو معبد دیگر نیز قرار داشتند که یکی به آتنا، الهه خرد، هنر و جنگ عادلانه، و دیگری به آرتمیس، الهه شکار، طبیعت، حیوانات، باروری و ماه اختصاص داشت. امروزه تنها ویرانه ها و پایه های این دو معبد باقی مانده است، اما اطلاعات و بازسازی هایی که انجام شده، به بازدیدکنندگان کمک می کند تصویری از شکوه گذشته آن ها در ذهن ترسیم کنند.

بازدید از این ویرانه ها رایگان است و در هر ساعت از شبانه روز امکان پذیر می باشد. طلوع آفتاب منظره ای بسیار چشم نواز از معبد و ساحل ایجاد می کند، هرچند حضور پرشمار گردشگران ممکن است باعث شود نتوانید در خلوت و آرامش از این محل بازدید کنید.

2.     موزه باستان شناسی در شهر قدیمی سیده

موزه شهر سیده در حمام های رومی باستانی ساخته شده است که در آن بقایای شهر باستانی، مجسمه ها، سفالینه ها و عناصر تزئینی متنوعی نگهداری می شوند و طی حفاری های انجام شده در منطقه سیده کشف شده اند.

به شدت توصیه می کنم حتماً از حمام های باستانی واقع در داخل مجموعه موزه بازدید کنید. این حمام ها ساختاری مستطیل شکل دارند و به چندین اتاق تقسیم شده اند، اتاق هایی که کاربری های متفاوتی داشتند، مثلا یکی از این اتاق ها محل تعویض لباس بوده و اتاق دیگر استخری سرپوشیده داشته که با آب گرم پر می شده است.

3.   خیابان ستونداری در شهر قدیمی سیده

خیابان ستونداری سیده، ویترین شهری آن زمان محسوب می شد. عرض این خیابان ۲۰ متر بود و در دو سوی آن، ردیف هایی از ستون ها قرار داشتند. تمام سطح خیابان با سنگ مرمر سنگفرش شده بود و در حاشیه آن درختان زیتون و گل ها می روییدند. ثروتمندترین بازرگانان سیده در این خیابان مغازه داشتند و علاوه بر آن ها، ویلاهای باشکوه، کلیساهای کوچک و دفاتر اداری مهمی نیز در این خیابان ساخته شده بود.                                                                                                                        

4.     ویرانه های تئاتر رومی در شهر سیده ترکیه

تئاتر رومی باستانی سیده در باریک ترین بخش شبه جزیره و میان ویرانه های شهر باستانی قرار دارد که در قرن دوم میلادی، بر روی بنایی قدیمی تر ساخته شد.

ساختمان تئاتر نیم دایره ای و در گذشته 2 طبقه بوده که امروزه تنها طبقه پایینی آن با قوس های سنگی باقی مانده است. صحنه تئاتر ۶۳ متر طول دارد، 3 طبقه داشته و با ستون ها و مجسمه ها تزئین شده بود. درون آن 9 اتاق وجود داشت که با راهروهایی به هم متصل بودند و 5 دروازه مزین به مجسمه برای ورود بازیگران به صحنه تعبیه شده بود.

گنجایش تئاتر حدود ۱۵٬۰۰۰ نفر بود که در زمان رواج نبرد گلادیاتورها، دیوارهای بلندی برای جداسازی صحنه از تماشاگران ساخته شد و حتی نبردهای دریایی نیز در آن برگزار می شد. پس از سقوط روم، بخشی از مصالح تئاتر برای ساخت دیوارهای دفاعی شهر استفاده شد و از قرن پنجم، تبدیل به کلیسا شد.

5.    نیمفایوم باستانی در شهر قدیمی سیده

در شهرهای یونانی و رومی باستان، نیمفایوم ساختمانی بود که برای تأمین آب آشامیدنی و مصرفی ساخته شده بود. نیمفایوم باستانی سیده بسیار خوب حفظ شده  و درست پشت دروازه ورودی شهر قرار دارد.

آب مورد نیاز نیمفایوم از طریق قنات های شهری از رودخانه مالس تأمین می شد. ساکنان عادی شهر از نیمفایوم عمومی برای مصارف شخصی آب می گرفتند، در حالی که خانه های ثروتمندترین افراد دارای سیستم لوله کشی اختصاصی به حمام های شخصی شان بودند.

6.    آگورا و معبد باستانی الهه «تیکه» در سیده

آگورا به عنوان مرکز فرهنگی و تجاری اصلی شهر سیده شناخته می شد که شکلی مستطیلی دارد و به دلیل تجارت برده و تولید روغن زیتون شهرت داشته است.

در مرکز آگورای سیده، معبدی قرار داشت که به الهه سرنوشت کور، شانس و حافظ شهرها (االهه فورتونا)، اختصاص داشت. افسانه ها می گویند که این معبد، زیباترین معبد شهر بوده و تا زمانی که در شرایطی خوبی نگهداری می شده، شهر در رفاه و شکوفایی به سر می برده است. اما هنگامی که زمین لرزه ای دیوارهای معبد را آسیب زد و مقامات شهر برای مرمت آن اقدامی نکردند، سیده رو به افول گذاشت. این معبد امروزه به طور جزئی بازسازی شده است و هزینه بازسازی آن بیش از ۵۰٬۰۰۰ دلار آمریکا هزینه داشته است. 

7.    دروازه باستانی وسپاسیان

دروازه ورودی سیده در نزدیکی تئاتر باستانی قرار دارد و با ارتفاع حدود ۱۳ متر، یکی از بناهای شگفت انگیز شهر است. گفته می شود این دروازه در گذشته حتی بلندتر هم بوده و احتمالاً مجسمه ارابه ای با چهار اسب، بر بالای آن قرار داشته است.

این دروازه که به «دروازه وسپاسیان» معروف است، دارای طاق نیم بیضوی مرکزی و دو ستون در طرفین می باشد و تزئینات آن، از جمله نقش سر مدوسا، هنوز به خوبی باقی مانده اند.

در گذشته، این دروازه راه ارتباطی با مرکز شهر سیده آنتالیا بود و امروزه بخشی از آن برای عبور خودروها باز شده، اما عرض کم آن همچنان عبور وسایل نقلیه بزرگ را دشوار کرده است.

برنامه ریزی سفر  به سیده، شهر عجایب

سیده به خوبی به دیگر نقاط ترکیه متصل است و تقریباً از هر کجای کشور ترکیه می توانید به راحتی با اجاره خودرو در آنتالیا به آن دسترسی پیدا کنید. نزدیک ترین فرودگاه به سیده، فرودگاه آنتالیاست و با استفاده از اتوبوس های محلی که در تمام طول سال فعال اند، می توان از فرودگاه مستقیماً به سیده رفت.

به دلیل محبوبیت زیاد این منطقه، توصیه می شود برنامه ریزی سفر خود را از مدت ها قبل انجام دهید؛ چرا که با نزدیک شدن به فصل اوج گردشگری، قیمت ها به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کنند و ظرفیت هتل ها به سرعت تکمیل می شود. در مجموع، سیده منطقه ای عالی برای شروع کاوش در اطراف آنتالیا می باشد که بازدید از آن ارزشش را دارد.