مناره چهار ستونه در دیاربکر (Diyarbakir)

شهر دیاربکر از شهرهای قدیمی ترکیه با انبوهی از آثار تاریخی یکی زا معروف ترین این آثار مناره چهار ستونه دیاربکر می باشد. این مناره، که بخشی از یک مسجد در حاشیه خیابان است، جزو نمادهای اصلی شهر بوده و از اهمیت زیادی به لحاظ مذهبی، تاریخی و سیاسی برخوردار می باشد.

آشنایی با دیاربکر

شهر «دیاربکر (Diyarbakir)» در جنوب شرقی ترکیه که در استانی به همین نام نیز واقع می باشد، از بزرگ ترین و مهم ترین شهرهای کردنشین این کشور بشمار می آید؛ این شهر که بطور غیر رسمی، به عنوان پایتخت کردستان ترکیه شناخته می شود، در بستر «رودخانه دجله (Tigris River/ Dicle Nehri)» قرار داشته و جزو منطقه آناتولی جنوبی درنظر گرفته می شود.

شهر دیاربکر، در دوره امپراتوری عثمانی جزو اصلی ترین پادگان های این سلسله به شمار می رفته و به همین دلیل، در آن می توان برج های متعدد بلند و بقایای چندین قلعه را مشاهده کرد. گفتنی است، دیاربکر در دوره های مختلف تاریخ، تحت حکومت هایی چون: ایرانیان، بیزانس، اعراب، مغول ها و ترک ها بوده و بنظر می رسد نام خود را از یک سردار عربی به نام «بکر بن وائل (Banu Bakr bin Wa'il)» در قرن 7 میلادی گرفته است.

نکته: صرف نظر از اینکه شما از چه مبدایی به این شهر می آیید، یکی از بهترین گزینه های برای سفر، تورهای مسافرتی به دیاربکر می باشد که بازدید از بیشتر جاذبه های گردشگری این شهر را در برنامه خود دارند..

نقشه دیاربکر ترکیه

همانگونه که پیش تر اشاره شد، دیاربکر در جنوب شرقی ترکیه واقع شده و دارای آب و هوایی عمدتا مدیترانه یا اقیانوسی بوده بو بدین ترتیب، تابستان هایی گرم و خشک و زمستان هایی سرد توام با بارش ملایم برف دارد. بر این اساس، اگر قصد بازدید از این شهر را دارید، بهتر فصل برای سفر و خرید بلیط هواپیما به دیاربکر، بهار و پاییز می باشد.

زندگی در دیاربکر

تجربه زندگی در دیاربکر، بسیار دلپذیر و آرامش بخش می باشد که شاید بتوان دلیل اصلی آن را در سازگاری اقوام ساکن در این شهر با وجود تفاوت های قومی و مذهبی در کنار یکدیگر دانست. این شهر که همچنان حال و هوای سنتی و تاریخی خود را حفظ کرده، توانسته در عین حال هماهنگی خوبی بین زندگی مدرن ایجاد کند؛ گفتنی است، این شهر به «شهر حصارها (City of Walls/ Sur Kenti)» شهرت دارد

از این رو، مسافرانی که به این شهر می آیند، می توانند از تقابل و هماهنگی ماهیت تاریخی دیاربکر با زندگی در عصر حاضر و جلوه های آن، لذت ببرند؛ چراکه این موضوع باعث شده زندگی در دیاربکر، آرام و به دور از هیاهوی شهرهایی مانند استانبول باشد؛ در همین راستا، حتی قیمت روز اجاره خودرو در ترکیه نیز در این چنین شهرهایی کمتر از شهرهای بیشتر شناخته شده این کشور می باشند.

بنا بر آنچه گفته شد، آثار تاریخی و طبیعی زیادی در دیاربکر در کنار بناهای زیبا و مدرن شهری وجود دارند که باعث شده یکی از تفریحات و اقدامات مفرح گردشگران، عکاسی در دیاربکر باشد؛ شاید بتوان همین موضوع را، یکی از اصلی ترین دلایل برای تعدد عکس دیاربکر در شبکه های اجتماعی دانست.

نکته: شما با اجاره خودرو در دیاربکر علاوه بر دسترسی آسان و سریع تری به تمامی جاذبه های گردشگری این شهر داشته و می توانید هزینه های تردد و سفرتان را تا حد زیادی کاهش دهید.

جاذبه های گردشگری دیاربکر

یکی دیگر از ویژگی های مهم دیاربکر با توجه به قدمت و اهمیت آن به لحاظ تاریخی و طبیعی، تعدد جاذبه های گردشگری است که به راحتی در اقصی نقاط آن به چشم می خورند؛ بر این اساس، با درنظر گرفتن اینکه جاذبه های گردشگری دیاربکر را می توان به سه دسته زیر تقسیم کردن، مشهورترین آنها به شرح زیر می باشند:

نکته مهم: همانگونه که پیش تر اشاره شد، با توجه به فراهم بودن اجاره خودرو در ترکیه با بهترین قیمت و شهرهایی مانند دیاربکر، این اقدام علاوه بر کاهش هزینه های تردد شما، کمک می کند خیلی راحت بتوانید به جاذبه های گردشگری زیر رفته و لذت ببرید.

1) جاذبه های طبیعی دیاربکر

وقتی صحبت از جاذبه های طبیعی دیاربکر به میان می آید، رودخانه دجله و مناطق سرسبز اطراف آن جزو اولین گزینه ها می باشد؛ همچنین، «باغ های هوسال (Hevsel Bahceleri)» بین رودخانه دجله و قلعه دیاربکر که شامل اراضی کشاورزی و باغ های متعدد می شود، با توجه به قدمت آنها مربوط به قرن 9 میلادی، از دیگر جاذبه های دیدنی این شهر هستند.

از دیگر جاذبه های طبیعی دیاربکر، می توان به «آبشار شیهند (Şeyhandede Şelalesi)» در 10 کیلومتری و شرق مرکز شهر و در منطقه ای آرام و دنج اشاره داشت که مناسب برای کمپینگ و پیک نیک است؛ در عین حال، «غارهای هیلار و برکلین (Hilar ve Birkleyn Mağarası)» که اولی در 15 کیلومتری شمال غربی و دومی در 85 کیلومتری شمال دیاربکر هستند، مکان هایی مناسب برای گشت و گذار در فضای خنک غار و دیدن زیبایی های آنها می باشند.

علاوه بر این جاذبه ها، «کوه گلینجیک (Gelincik Dağı)» در فاصله 60 کیلومتری شمال غربی مرکز شهر که در نزدیکی آن «چشمه های آبگرم ملیک بلکیس/ ملک بلقیس (Melike Belkıs Kaplıcaları)» نیز وجود دارد، مکانی عالی برای کمپینگ، پیک نیک و لذت بردن از گرمای مطبوع و شفابخش هستند.

2) جاذبه های شهری دیاربکر

بی شک، در هر شهری مخصوصا با ویژگی های تاریخی، موزه ها یکی از جاذبه های گردشگری مهم به شمار می آیند که می توانند اطلاعات جالبی در رابطه با فرهنگ و سبک زندگی گذشتگان به ما ارائه دهند؛ این موزه ها که جزو جاذبه های شهری در نظر گرفته می شوند، محبوب ترین آنها در دیاربکر عبارتند از:

علاوه بر موزه ها، از دیگر جاذبه های شهری دیاربکر که می توان نام برد، پارک های آن می باشد؛ این پارک ها که علاوه بر جنبه زیباسازی شهر، فضاهای مناسبی را برای استراحت یا دورهمی با دوستانه و سایرین در اختیار همگان قرار می دهند، از اهمیت و محبوبیت خاصی برخورداند؛ برخی از بهترین پارک های دیاربکر عبارتند از:

نکته: توجه داشته باشید، درصورتی که شرکت اجاره خودرو دارای محدودیت کیلومتری نباشد، شما بطور مثال می تواند اقدام به اجاره خودرو در وان ترکیه کرده و نهایتا آن را در دیاربکر به شرکت مربوطه بازگردانید.

3) جاذبه های تاریخی دیاربکر

در یک نگاه کلی، می توان جاذبه های تاریخی دیاربکر را به دیوارها و قلعه های باستانی، معابد تاریخی و بازارها و کاروانسراها تقسیم کرد؛ بدین ترتیب، شما علاوه بر اینکه می توانید از دیوارهای بجامانده از دوره هخامنشیان در اطراف و حتی مرکز شهر دیدن کنید، بلکه بقایای قلعه های استراتژیک که شاهد نبردهای مهمی در طول تاریخ بوده اند، جذابیت سفر شما را افزایش خواهند داد.

همچنین، مراکزی چون معابد، کلیساها و مساجد تاریخی در کنار بازارهای قدیمی و کاروانسراهای واقع در بخش های مختلف شهر، گزینه های خوبی برای علاقه مندان به تاریخ و بناهایی با معماری های قدیمی می باشند؛ بر این اساس، اصلی ترین جاذبه های تاریخی دیاربکر را می توان موارد زیر عنوان کرد:

مناره چهار ستونه دیاربکر

بی شک، یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری دیاربکر در کنار قلعه های تاریخی متعدد، برج یا مناره تاریخی که بر روی چهار ستون سنگی می باشد. این برج که به «مناره چهار ستونه دیاربکر (Four-Legged Minaret/ Dört Ayaklı Minare)» شهرت دارد، بخشی از «مسجد جامع سِیه (Seyh)» با قدمتی 500 ساله می باشد، جایگاه مقبره شیخ مطر (Sheikh Matar)، نیز می باشد.

بنا بر کتیبه ای که در مناره نصب شده، این مسجد در سال 1500 میلادی توسط «حاجی حسین پسر حاجی اومر (Hajji Hüseyin, son of Hajji Ömer)» در زمان حکمرانی «آق قویونلوها (Ag Qoyunlus)» و سلطنت «سلطان قاسم هان (Sultan Kasım Han)» ساخته شده است. گفتنی است، این مسجد و مناره، در خیابان «ینی کاپی (Yenikapı)» و محله «ساواش (Savaş)» واقع شده که نزد مردم محلی، به محله «دورت آیاکلی میناره (Dört Ayaklı Minare)» شهرت دارد.

نکته: اگر شما هم علاقه مند هستید علاوه بر دسترسی آسان به مناطق مختلف شهر، چشم اندازی از مناره چهار ستونه داشته باشید، می توانید رزرو هتل در دیاربکر را در این منطقه از شهر انتخاب کنید.

تاریخچه مناره چهار ستونه

بنا بر «کتاب سال یا سالنامه دیاربکر (Salnımeleri Diyarbakır)»، این مناره ابتدا خارج از محوطه مسجد و به عنوان برج دیده بانی دشت در حدود 906 پیش از میلاد ساخته شده است؛ اما زمانی که این منطقه به تسخیر مسلمانان درآمد و مردم به اسلام گرویدند، این مناره در سال 1500 بنا به دستور «حاجی حسین (Hajji Hüseyin)» بازسازی و جزئی از مسجد گردید. در همین دوره، چهار ستون منحصر به فرد به مناره افزوده و به شکل امروزی خود درآمد.

از آن زمان تا کنون، روزانه پنج مرتبه صدای اذان از گلدسته سنگی آن به گوش رسیده، و نه تنها نمادی برای اسلام که نمادی از اتحاد بین مسلمین نیز می باشد؛ بنا بر اعتقادات مردم محلی، هر شخصی که هفت بار از بین این چهار ستون عبور کند، تمام آرزوهای او برآورده می شوند.

ویژگی های مناره چهار ستونه دیاربکر

مناره چهار ستونه دیاربکر به ارتفاع 25 متر، به شکل برجی بلند با ساختاری شبیه منشور در بالای آن، بر روی چهار ستون نسبتا کوتاه ساخته شده است. امروزه، مردم محلی بر این باورند که چهار ستون در پایه مناره نماد چهار فرقه اصلی اسلام سنی، یعنی «حنفی (Hanafi)»، نحنبلی (Hanbali)»، «مالکی (Maliki)» و «شافعی (Shafi'i)» می باشد؛ این مسجد در سال 1960 توسط اداره کل بنیادها مورد مرمت قرار گرفت و محل بوقوع پیوستن یک ترور سیاسی غم انگیز نیز می باشد.

حادثه ترور در مناره چهار ستونه دیاربکر

در 28 نوامبر سال 2015، هنگامی که «طاهر الچی (Tahir Elçi)» به عنوان سیاستمدار محلی در بعد از ظهر، یک کنفرانس مطبوعاتی در پایین این مناره برگزار کرد، مورد سوء قصد با شلیک گلوله قرار گرفت؛ وی پس از بازگشت به وسیله نقلیه خود، بوسیله فردی که در کمین نشسته بود، به ضرب گلوله جان خود را از دست داده و ترور شد.

از این رو، اگر بخواهید یک نتیجه مهم از این رویداد بگیریم، افزایش آگاهی در گذر زمان با توجه به ارزش های تاریخی و امروزی خود می باشد؛ بنابراین، هیچ مکانی به این اندازه برای یادآوری به تعهد و پایبندی ارزش های ملی و میهنی مناسب نمی باشد.

فاصله دیاربکر تا استانبول (فاصله استانبول تا دیاربکر)

در حالت کلی، فاصله تقریبی استانبول در شمال شرقی ترکیه با دیاربکر در جنوب شرقی این کشور برابر با 1450 کیلومتر بوده که می توان آن را به 4 روش های مختلف پیمود؛ انتخاب این روش ها که بستگی به سلیقه، بودجه، هدف شما از سفر و طول مدت آن دارد، بطور بالعکس به روش های زیر امکان پذیر می باشد:

·         سفر با هواپیما از استانبول به دیاربکر:

برای این منظور، شما می توانید به فرودگاه های استانبول (صبیحا یا جدید)، بسته به میزان دسترسی خود به آنها، بلیطتان را به مقصد «فرودگاه دیاربکر (Diyarbakir Airport)» رزرو کندی؛ این سفر هوایی، حدود 3 ساعت و 10 دقیقه به طول انجامیده و اگر اقدام به اجاره خانه مبله در استانبول و حوالی میدان تکسیم کرده باشید، فرودگاه جدید استانبول به شما نزدیک تر خواهد بود.

·         سفر با قطار از استانبول به دیاربکر:

 شما برای سفر با قطار از استانبول به دیاربکر که جزو کم هزینه ترین روش های سفر بین این دو شهر می باشد، می توانید یکی از دو مسیر ریلی پیش رو را انتخاب کنید؛ گفتنی است، مسیر ریلی «استانبول-سیواس (Sivas)-دیاربکر» حدودا 20 ساعت زمان برده و مسیر ریلی «استانبول-آنکارا-دیاربکر» حدودا 28 ساعت.

نکته: درصورت رزرو هتل در میدان تکسیم استانبول، نه تنها دسترسی سریع تری به ایستگاه قطار خواهید داشت، بلکه می توانید خیلی راحت از چندین جاذبه گردشگری مهم در نزدیکی آن مانند مسجد ایاصوفیه نیز، بازدید کنید.

·         سفر با اتوبوس از استانبول به دیاربکر:

برخلاف باور بیشتر مردم، سفر با اتوبوس بین استانبول و دیاربکر سفری نسبتا پرهزینه بوده و حدودا 20 ساعت به طول می انجامد؛ برای این منظور، شما می توانید به پایانه مسافری استانبول مراجعه کرده و اقدام به خرید بلیط به مقصد دیاربکر یا برعکس کنید.

·         سفر با خودروی شخصی یا کرایه ای از استانبول به دیاربکر:

معمولا، سفر با خودروی شخصی یا کرایه ای زمانی انجام می شود که شما علاوه بر قصد گشت و گذار در استانبول و دیاربکر، می خواهند از سایر جاذبه های گردشگری ترکیه در مسیرتان نیز بازدید کنید؛ چنین سفری، بدون توقف در مسیر یا هر یک از شهرهای مابین، نزدیک به 16 ساعت زمان خواهد برد.

فاصله وان تا دیاربکر

شهر وان در شرق دیاربکر و فاصله تقریبی 365 کیلومتری از آن، از مهمترین مقاصد گردشگری ترکیه بوده که برخی از گردشگران علاقه مندند پس از بازدید از جاذبه هایی چون «دریاچه وان (Van Gölü)» به دیاربکر در نزدیکی آن نیز، سفر کنند؛ این سفر که رایج ترین روش آن، سفر ترکیبی با اتوبوس، ابتدا باید از پایانه اتوبوس های مسافرتی وان به «بیتلیس (Bitlis)» رفت و از آنجا با تاکسی به «سیرت (Siirt)» و آنجا با اتوبوس به دیاربکر.

این سفر که در بهتر حالت خود، حدودا 9 ساعت زمان می برد، درصورتی که بخواهید با اتوبوس های مسیر «وان-ارزروم (Erzurum)-دیاربکر» بروید، نزدیک به 14 ساعت به طول خواهد انجامید؛ برای همین، معقولانه ترین روش برای سفر از وان به دیاربکر یا برعکس، بواسطه مناسب بودن قیمت اجاره خودرو در ترکیه، چنین اقدامی می باشد. توجه داشته باشید، هرچند با هواپیما هم می توان این مسیر را طی 4 ساعت و 20 دقیقه پیمود، اما هواپیما ابتدا از وان به استانبول رفته و از آنجا به مقصد دیاربکر پرواز خواهد کرد.

جدا شدن دیاربکر از ایران

بنا بر روایات تاریخی، بخش های وسیعی از آناتولی شرقی شامل شهرهایی چون دیاربکر و وان و نیز شمال عراق، جزو قلمرو «شاه اسماعیل یک (Shah Ismail I)» در عصر «صفوی (Safavid)» بود؛ اما در سال 1514 میلادی بواسطه لشکرکشی «سلطان سلیم یکم (Sultan Selim I)» از امپراتوران عثمانی و برتری وی به دلیل داشتن توپخانه و سربازان بیشتر، توانست تمامی مناطق ذکر شده را تصاحب کند.

این نبرد که بعدها به «جنگ چالدران (Battle of Chaldiran)» شهرت یافت، پس از آن دیگر ایرانیان نتوانست این مناطق را از عثمانیان باز پس گیرند.

فاصله ارومیه تا دیاربکر ترکیه

همانگونه که می دانید، برخی از مسافران ایرانی علاقه مندند از ارومیه به شهرهای ترکیه مانند دیاربکر از طریق مرزهای زمینی، سفر کنند؛ از این رو، با توجه به اینکه فاصله ارومیه تا دیاربکر ترکیه حدودا 620 کیلومتر می باشد، بهترین و رایج ترین گزینه برای چنین مسافرینی، رانندگی با خودروی شخصی یا اجاره خودرو پس از عبور از مرز ترکیه است.

در عین حال، روش های دیگری نیز وجود دارند که به دلیل پر هزینه بودن یا مدت زمان طولانی برای رسیدن به دیاربکر، کمتر مورد توجه مسافرین ایرانی قرار می گیرند؛ از جمله ین روش ها می توان به رانندگی با خودرو به «یوکسکوا (Yüksekova)» و سوار شدن به هواپیما به مقصد دیاربکر اشاره داشت که حدودا 9 ساعت زمان می برد. سایر روش ها نیز، شامل موارد زیر می گردد.

·         سوار شدن به اتوبوس در ارومیه به مقصد ایروان ارمنستان- کارس ترکیه-باتومی (Batumi)-ترابزون (Trabzon)-دیاربکر (حدودا 40 ساعت)

·         سوار شدن به اتوبوس در ارومیه به مقصد ایروان ارمنستان-باتومی و از این شهر با قطار به ترابزون و آنجا با اتوبوس به دیاربکر (حدودا 50 ساعت)

·         با خودروی شخصی یا اجاره ای از ارومیه به وان و از آنجا با پروازهای وان-استانبول-دیاربکر طی حدودا 10 ساعت

غذاهای معروف دیاربکر

یکی دیگر از ویژگی های جذاب دیاربکر، غذاهای معروف و لذیذ آن است می باشد که برخی از آنها مختص این منطقه و برخی دیگر نیز از غذاهای رایج ترکیه با دستور پختی متفاوت هستند. بر این اساس، می توان آن دسته غذاهای معروف دیاربکر را که محبوبیت بیشتری نزد گردشگران دارند، بدین ترتیب معرفی کرد:

·         ایچلی کوفته/ کیبه (İçli Köfte/ Kibbek)

·         کباب شنگل (Şıngıl Kebabı)

·         هریسه (Harise)

·         لبنی/ مهیر (Lebeni/ Mehir)

·         پلوی دواکلی (Duvaklı Pilav)

·         دلمه دنده/ کلک (Kaburga Dolması/ Kelek)

·         قورمه آیوالی (Ayvalı Kavurma)

·         کنگر پلو (Kenger Pilavı)

·         پلوی دواکلی (Duvaklı Pilav)

·         بورما کادیف (Burma Kadayıfı)