شاخ طلایی استانبول
به روز رسانی در15 مهر 1404
3 دقیقه
شاخ طلایی استانبول از مهمترین بخشهای این شهر که میتوان آن را هسته اولیه استانبول امروزی دانست، از گذشته اهمیت خاصی تا عصر حاضر داشتهاست. بههمیندلیل، گردشگران زیادی علاقهمند به گشتوگذار و اقامت در این منطقه هستند تا دسترسی آسانتری به جاهای دیدنی استانبول داشتهباشند.
شهر «استانبول (Istanbul)» از مهمترین شهرهای ترکیه که در دوره بیزانس با نام «قسطنطنیه (Constantinople)» شناختهمیشده، پایتخت حکومتهای مختلفی تا پیش از رویکارآمدن جمهور ترکیه بودهاست؛ این شهر که بهدلیل عبور جاده ابریشم از آن و دسترسی به دریاهای سیاه و مرمره و نیز نزدیکی به کشورهای اروپایی، مکانی ایدهآل برای مبادلات تجاری و اقتصادی بوده، در تصرف حکومتهای زیادی بودهاست. موقعیت استراتژیک در این میان، شاخ طلایی بهعنوان یک بندر طبیعی و محافظتشده، عامل کلیدی در رونق اقتصادی و نظامی پایتخت امپراتوری بوده و جزو مهمترین جاذبه های گردشگری استانبول بهشمار میآمدهاست.
این درحالی است که منطقه شاخ طلایی، هسته اولیه استانبول امروزی و قسطنطنیه سابق بوده و بههمین دلیل، بسیاری از مهمترین بناهای شهر در این منطقه ساختهشده بودند. در چنین شرایطی، باوجودیکه آبهای نسبتا متلاطم تنگه بسفر مانع از ورود کشتیهای متخاصم میشده، تنها نقطهضعف شهر، خلیج شاخ طلایی با آبهای آرام بودهاست؛ بههمیندلیل، تنها راهکار قابلاجرا برای این مشکل، کشیدن زنجیری طولی بین دو سر دهانه شاخ طلایی بوده تا بدینطریق، مانع از ورود کشتیها به آن شوند.

این زنجیر معروف، نمادی از قدرت دفاعی شهر بود، اما نهایتا در سال 1453 «سلطان محمد فاتح (Fatih Sultan Muhammed)» با جابجا کردن کشتیهای خود از خشکی، این سد دفاعی را دور زد و قسطنطنیه را فتح کرد.
«شاخ طلایی استانبول (Golden Horn of Istanbul)» که در زبان ترکیهای به آن «هالیچ (Haliç)» گفته میشود، خلیجی بهشکل شاخ میباشد و بههمیندلیل، به این نام شهرت گرفتهاست؛ این آبراهه طبیعی که شاهدی خاموش بر هزاران سال تاریخ، جنگ، فرهنگ و شکوفایی است، از امپراتوری روم شرقی تا عصر طلایی عثمانی و تا به امروز، همچنان از اهمیت بالایی برخودار میباشد.
امروزه، این منطقه یکی از جذابترین مقاصد گردشگری برای مسافران بوده و علاقهمندانی که به گشتوگذار و اقامت در این منطقه هستند، دسترسی آسانتری به محبوبترین جاهای دیدنی استانبول دارند؛ بهبیان دیگر، شاخ طلایی تنها یک جاذبه گردشگری نیست بلکه، موزهای زنده از تاریخ پر فراز و نشیب این شهر محسوب میشود.
شاخ طلایی، در جنوب تنگه بسفر و در سمت اروپایی استانبول، دهانهای است که در امتداد آن، خلیجی بههمین نام وجود دارد؛ این خلیج که آبهای آن آرام و تلاطم بسیار کمی دارند، در دو سوی آن لنگرگاه و مراکز مهم تجاری مهمی واقع شدهاند. همین امر، موجب شد حکومتهایی که قصد تصرف قسطنطنیه را داشتند، تنها راه ورود به شهر را این خلیج شاخ طلایی انتخاب کنند؛ طول این خلیج، حدود 7.5 کیلومتر بوده و یک پناهگاه ایدهآل برای ناوگانهای دریایی در طول تاریخ تبدیل بودهاست.

بنابر روایات، گفته میشود احتمالا واژه «طلایی» در نام این مکان، به دو دلیل است: بهخاطر ثروت و رونق اقتصادی که برای شهر به ارمغان میآورده، یا بهدلیل رنگ طلایی زیبایی که هنگام غروب آفتاب بر سطح آبهای آن میدرخشد؛ امروزه، شاخ طلایی استانبول مناطق «فاتح و امیناونو (Fatih ve Eminönü)» را از شمال از مناطق «بیاوغلو و گالاتا (Beyoğlu ve Galata)» جدا میکند.
درحالتکلی، 4 پل در منطقه شاخ طلایی ساختهشدهاند که آن را به بخش شمالی خلیج متصل میکنند؛ بر این اساس، اولین پل از سمت دهانه خلیج شاخ طلایی، «پل گالاتا (Galata Köprüsü)» میباشد که دو منطقه «کاراکوی (Karaköy)» از سمت شمال را به «امین اونو (Eminönü)» در شاخ طلایی بههم وصل میکند. این پل یکی از نمادینترین پلهای شهر است که نهتنها یک گذرگاه، بلکه یک تجربه کامل است با رستورانهای ماهی در طبقه زیرین و منظرهای بینظیر از شهر در بالا.
پل دوم، «پل هالیچ مترو (Haliç Metro Köprüsü)» است که خط متروی M2 را از روی آبهای شاخ طلایی عبور میدهد. پل سوم با فاصله کم از آن، «پل آتاتورک/ اونکاپانی (Atatürk/ Unkapanı Köprüsü)» نام دارد و پل چهارم که بیشتر نزدیک به انتهای خلیج میباشد، «پل شاخ طلایی (Haliç Köprüsü)» نام دارند که بخشهای غربی شهر را بههم متصل میکند. این پلها نهتنها اتصالدهنده فیزیکی، بلکه پیوندی نمادین بین گذشته و حال خلیج شاخ طلایی هستند.
درحالتکلی، بهدلیل ویژگیها و امکانات موجود در استانبول برای گردشگران، صرفنظر از فصلی که آنها به این کلانشهر سفر میکنند، میتوانند از جاهای گردشگری استانبول، دیدن کنند؛ با این حال، چون آب و هوای استانبول در بهار و اوایل پاییز معتدل و دلپذیر است، بهترین زمان برای بازدید از شاخ طلایی و مکانهای دیدنی آن بهشمار میآیند. در این ماهها، قدمزدن در سواحل شاخ طلایی، قایقسواری روی آن و بازدید از محلههای اطراف بسیار لذتبخش است.

بنابر آنچه تاکنون گفته شد، منطقه شاخ طلایی که تقریبا هسته اولیه استانبول امروزی در آن شکل گرفته، دارای برخی از مهمترین و مشهورترین محلهها در استانبول میباشد؛ بههمیندلیل، کسانی که به این شهر سفر میکنند، هتلها و سایر انواع اقامتگاه در شاخ طلایی استانبول را برای دسترسی آسانتر به مراکز مختلف و نیز کاهی هزینههای رفتوآمد خود، انتخاب میکنند؛ بر این اساس، برخی از محلههای دیدنی شاخ طلایی استانبول عبارتند از:
یکی از نکاتی که اهمیت منطقه شاخ طلایی را بیشتر میکند، تعدد جاذبههای گردشگری در این بخش از شهر میباشد؛ در چنین شرایطی، یک برنامهریزی درست برای و آشنایی با چنین مکانهایی، کمک میکند بهتر از زمان خود استفاده کرده و بیشتر این جاذبهها را بازدید کنید. برخی از این جاهای دیدنی استانبول شامل موارد زیر هستند، اما به آنها محدود نمیشوند:

در یک نگاه کلی، پرواضح است «شاخ طلایی» بسیار فراتر از یک آبراهه ساده بوده و درحقیقت، شریان حیاتی است که روح استانبول در آن جریان دارد؛ این مکان، از روزگار باستان بهعنوان یک بندرگاه استراتژیک و نقطهضعف دفاعی شهر بوده، ولی امروزه به یک مرکز فرهنگی و گردشگری پررونق تبدیل شدهاست. قدمزدن در سواحل شاخ طلایی، عبور از پلهای تاریخیاش، گشتوگذار در محلههای رنگارنگ اطراف آن و بازدید از بناهای شکوهمندی که در حاشیه آن قرار دراند، سفری در زمان است.
شاخ طلایی یک خلیج طبیعی بهشکل شاخ در بخش اروپایی استانبول است که در تاریخ بهعنوان یک بندر و نقطه دفاعی حیاتی نقش داشتهاست.
پل گالاتا، معروفترین پل شاخ طلایی است که با رستورانهای ماهی در طبقه زیرینش، شناخته میشود.
بله، تورهای قایقسواری مختلفی در خلیج شاخ طلایی برگزار میشود که چشماندازهای بینظیری از شهر را ارائه میدهند.
بله، مناطق اطراف شاخ طلایی بهطور کلی برای گردشگران امن است.
کاخ توپکاپی، مسجد ایاصوفیه، مسجد سلطان احمد، برج گالاتا و پارک مینیاتورک از مهمترین جاذبههای نزدیک به شاخ طلایی هستند.
این نام احتمالا بهدلیل ثروتی که از طریق تجارت به ارمغان آورده یا رنگ طلایی آبهایش در غروب آفتاب به آن داده شدهاست.
بهار و پاییز بهدلیل آبوهوای معتدل، بهترین زمان برای بازدید از شاخ طلایی هستند.
محلههای بالات، فنر، ایوپ، گالاتا و امین اونو از معروفترین محلههای اطراف شاخ طلایی هستند.
ایستگاههای امیناونو و کاراکوی در دو سوی پل گالاتا، دسترسی عالی به شاخ طلایی از طریق تراموا فراهم میکنند.
رستورانهای زیر پل گالاتا برای ماهی تازه و «رستوران پیر لوتی (Pierre Loti Restoranı)» در ایوپ، از گزینههای عالی نزدیک شاخ طلایی هستند.